طب سنتی که یکی از قدیمیترین شیوههای درمانی بشر است بر اساس تجربههای نسلهای مختلف شکل گرفته است. در این شیوه، طبیعت و عناصر چهارگانه (آب، هوا، خاک و آتش) و همچنین مزاجهای سرد، گرم، خشک و تر نقش اساسی در حفظ سلامت بدن را دارند.
طب سنتی در تمدنهای گوناگون مانند ایران، چین، هند و مصر باستان وجود داشته است و دارد. در جهان، آثار بزرگانی همچون ابنسینا (قانون در طب) و رازی، هنوز هم مرجع بسیاری از پژوهشگران است.
توجه به مزاج افراد و تشخیص آن
اصلاح سبک زندگی (خواب، خوراک، ورزش)
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان
پرهیز از داروهای شیمیایی تا جای ممکن
عوارض کمتر در مقایسه با داروهای صنعتی
تأکید بر پیشگیری پیش از درمان
توجه به سلامت جسم و روح به صورت توأم
عدم استانداردسازی در برخی نسخهها
نبود پژوهشهای علمی کافی برای اثبات همه ادعاها
امکان تداخل با داروهای شیمیایی
طب سنتی همچنان جایگاه ویژهای در فرهنگ سلامت جوامع دارد و در کنار پزشکی مدرن، میتواند نقش مکمل مؤثری را ایفا کند.
طب اسلامی شاخهای از دانش سلامت است که بر اساس منابع دینی اسلام، از جمله قرآن، روایات پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام شکل گرفته است. این طب به عنوان بخشی از سبک زندگی اسلامی معرفی میشود.
قرآن کریم (آیاتی درباره خوردنیها و آشامیدنیهای پاک)
احادیث پیامبر صلوات الله علیه در باب تغذیه و سلامت
توصیههای ائمه معصومین علیهم السلام دربارهی خوراکیها و درمانها
رعایت حلال و حرام در تغذیه
مصرف میوهها و گیاهانی که در قرآن و روایات توصیه شدهاند (مثل عسل، سیاهدانه، انجیر)
توجه به زمانبندی غذا خوردن و روزهداری
ارتباط سلامت جسم با معنویت و دعا
پیوند عمیق بین ایمان و سلامت
توصیههای ساده و کاربردی برای سبک زندگی سالم
تأکید بر پیشگیری از بیماری
اختلاف نظر میان محققان در اعتبار برخی روایات
کمبود پژوهشهای علمی گسترده برای اثبات همهی دستورات
خطر سوءاستفاده افراد غیرمتخصص به نام "طب اسلامی"
طب اسلامی، علاوه بر جنبه درمانی، یک مکتب زندگی سالم بر پایهی تعالیم دینی است. این طب میتواند مکمل طب مدرن باشد، به شرط آنکه با پژوهشهای علمی و رویکرد تخصصی همراه گردد.
طب کرهای یا «هانبَنگ» (Hanbang) بخشی از میراث کهن شرق آسیاست که ریشههای آن به بیش از دو هزار سال پیش بازمیگردد. این طب بر اساس فلسفهی توازن میان یین و یانگ و انرژی حیاتی بدن (چی – Qi) بنا شده و همچنان در کنار پزشکی مدرن در کره جنوبی بهطور رسمی مورد استفاده قرار میگیرد.
نخستین متون طب کرهای در دوران باستان تدوین شد و در سدههای بعد تحت تأثیر طب چینی و تجربههای بومی کرهایها تکامل یافت. یکی از مهمترین منابع طب کرهای، کتاب Dongui Bogam (آینهی گرانبهای پزشکی) است که در قرن هفدهم توسط پزشک نامدار «هئو جون» نوشته شد. این کتاب هنوز هم مرجع معتبر درمانهای سنتی در کره محسوب میشود.
توازن بدن و ذهن: حفظ هماهنگی بین انرژیهای یین و یانگ
تشخیص از طریق نبض و زبان: ارزیابی وضعیت کلی بدن با بررسی زبان و ضربان نبض
درمان ریشهای بیماریها: به جای رفع علائم، بر درمان علت اصلی بیماری تمرکز دارد
پیشگیری پیش از درمان: توصیه به سبک زندگی سالم، تغذیه متعادل و ورزش منظم
گیاهدرمانی (Herbal Medicine): استفاده از ترکیبات گیاهی برای تقویت بدن و درمان بیماریها
سوزندرمانی (Acupuncture): تحریک نقاط خاصی از بدن برای بهبود جریان انرژی
ماساژ درمانی (Chuna Therapy): تکنیکی مشابه کایروپراکتیک برای تنظیم مفاصل و ستون فقرات
کاپینگ (Cupping): استفاده از لیوانهای مکشی برای افزایش گردش خون و خروج سموم
رویکرد جامع به جسم، ذهن و روح
تأکید بر تقویت سیستم ایمنی بدن
ترکیب موفق با پزشکی مدرن در بیمارستانهای کرهای
نیاز به استانداردسازی بیشتر در نسخههای گیاهی
امکان تداخل برخی داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی
اختلاف نظر در پذیرش کامل علمی برخی روشها
طب کرهای، با پشتوانهی هزاران سال تجربه، امروز به عنوان بخشی از سیستم رسمی سلامت کره جنوبی به رسمیت شناخته شده است. این طب در سطح جهانی نیز محبوبیت روزافزونی دارد و میتواند الگویی برای پیوند سنت و علم در مسیر ارتقای سلامت بشر باشد.